آموزش کار با pH متر
طبیعت مولکول آب این است که در محلول های آبی به دو یون تجزیه شود:
H2O <——–> H+ + OH–
H+ یون هیدروژن یا پروتون و OH– یون هیدروکسید نامیده می شود.
pH توضیحات ریاضی از نحوه فعالیت یون های هیدروژن است محدوده ای که می تواند اشغال کند از -۱ تا +۱۵ متغیر است. بر حسب این مقیاس، مایعات به سه دسته خنثی، اسیدی و بازی طبقه بندی می شوند. اگر یک محصول نه اسید باشد نه باز به آن خنثی یا neutral می گویند. عدد مربوط به مایعات یا محلول های خنثی، pH = 7 است. اسید یعنی فعالیت بالای یون های هیدروژن و pH بالاتر از ۷٫ محلول های بازی با فعالیت پایین یون های هیدروژن و به طبع فعالیت بالای یون های هیدروکسید و pH بالاتر از ۷ شناسایی می شوند. تصویر زیر نمونه هایی از مقیاس pH را شنان می دهد. مقیاس pH یک مقیاس لگاریتمی است و تغییر یک واحد به این معنی است که فعالیت های یون های هیدروژن ۱۰ برابر کاهش یا افزایش داشته است. این توضیح می دهد که چرا خوردگی با افزایش فاصله از نقطه خنثی به شدت افزایش می یابد.
به دلیل تغییراتی که در طول زمان در الکترودهای pH متر رخ می دهد، ضروری است که کالیبراسیون آنها به طور منظم انجام گیرد. دستگاه pH متر بر اساس شیب و آفست (offset) معادله نرنست[Nernst Equation] طراحی شده است. الکترودها همیشه باید تمیز و هیدراته (مرطوب) نگه داشته شوند. به این منظور آنها را پس از استفاده با آب مقطر شستشو داده می شوند و در محلول مخصوص رار میگیرند. برای کالیبره کردن pH متر باید از محلول های بافرهای با pH 4 و ۷ استفاده نمود. کالیبراسیون با بافر با pH 7.01 می تواند مشکل خرابی یا آلودگی پراب را مشخص کند و از بروز خطا در اندازه گیری جلوگیری نماید. زیرا نقطه تعریف offset، pH 7.01 است.
به محلول کالیبراسیون pH، بافر نیز گفته می شود که هنگام اندازه گیری pH با الکترود و pH متر ضروری هستند. بافرهایی که به صورت حرفه ای ساخته می شوند pH پایدارتری دارند و در برابر تغییر مقاوم ترند. استفاده از یک بافر با گرید بالا به منظور کالیبره کردن دستگاه سنجش، تنها رسیدن به نتایج دقیق در هر زمانی است.
به منظور جلوگیری از آلوده شدن محلول های مخصوص کالیبراسیون، الکترود را در بطری اصلی محلول قرار ندید. مقداری از محلول را در یک ظرف جداگانه که قبلا با آب مقطر شستشو داده شده است بریزید و از آن برای کالیبراسیون استفاده نمایید و محلول بافر استفاده شده را به بطری اصلی منتقل کنید.
